اهمیت بهره نوری در انتخاب چراغهای LED
امروزه نور در زندگی بشر به ویژه در فعالیتهای روزانه نقش مهمی در سلامت چشم و همچنین خستگی افراد دارد. انتخاب نادرست نور و روشنایی نه تنها آسیبهای جبران ناپذیری به سلامت سیستم بینایی انسان وارد میکند، بلکه میتواند بازدهی انسان را نیز کاهش دهد. کارشناسان حوزه نور و روشنایی برای حل این مشکلات استفاده از سیستم روشنایی چراغهای LED را توصیه میکنند. احتمالا شما هم این روزها کلمه لامپ ال ای دی را زیاد شنیدهاید. این لامپها جایگزین تمامی محصولات قدیمی روشنایی شدهاند و کل بازار را در دست گرفتهاند. در این مقاله به اهمیت چراغهای LED، مزایا و معایب آن و دیگر ویژگیهای آنها که تا این حد محبوب شدهاند اشاره خواهیم کرد.
مقدمه
اگر از چراغهای LED استفاده کرده باشید و آن را با سایر تکنولوژیهای روشنایی مقایسه کنید متوجه برتری زیاد این گونه چراغها نسبت به دیگر لامپها خواهید شد و این را درک خواهید کرد که به صرفهترین و هوشمندانهترین انتخاب در زمینه روشنایی استفاده از لامپهای LED است. با پیشرفت تکنولوژی در زمینه محصولات روشنایی LEDها روشنایی سبز را برای بشر فراهم آوردهاند و همچنین به محیط زیست کمک میکند.
لامپ ال ای دی چیست؟
چراغهای LED برای بدست آوردن شدت نور و رنگ مورد نیاز با یکدیگر در یک مجموعه قرار داده میشوند و در راستای تامین روشنایی یا تزئینات مورد استفاده قرار میگیرند. LED مخفف light emitting diode که به معنای دیود ساطع کننده نور است. این دیودها عمری طولانی داشته و برعکس فناوریهای قدیمی، آسیبی به محیط زیست وارد نمیکنند. مشخصات منحصر به فرد LEDها موجب شده به سرعت جایگزین دیگر منابع روشنایی شوند.
یکی از نمونههای بارز آن میتوان به چراغها و علائم راهنمایی ساخته شده با led اشاره کرد که در حال حاضر در مقیاس گستردهای به کار گرفته شده است. از دیگر کاربردهای ال ای دی ساخت ساعتهای دیجیتال، چراغهای راهنمایی و رانندگی، صفحه نمایشگر تلفنهای همراه، لوازم صوتی و تصویری و...میتوان نام برد.
اجزای یک لامپ LED
چراغهای LED از سه قسمت ایجاد شدهاند: 1-بدنه 2-درایور 3-LED.
1- بدنه:
قسمت بیرونی چراغ که همان بدنه میباشد از جنسهای متفاوتی ساخته میشود. بهترین جنس برای لامپها بدنه آلومینیمی است. این بدنه سبب میشود گرمای ایجاد شده توسط اجزای داخلی لامپ به فضای خارجی انتقال دهد و در نتیجه طول عمر لامپ افزایش یابد.
2-درایور:
این بخش از لامپ به طور مستقیم به برق شهری وصل میشود و کیفیت آن در طول عمر آن بسیار تاثیرگذار خواهد بود. وظیفه درایور تبدیل ولتاژ ورودی 220 ولت به جریان ثابت میباشد.
3-LED:
LED استفاده شده در تولید لامپ، مهمترین قسمت لامپ میباشند.
انواع لامپهای ال ای دی:
- چراغهای LED حبابی
- لامپهای ال ای دی فیلامنتی
- لامپهای ال ای دی هالوژنی COB و SMD
- لامپهای ال ای دی تیوبی
- چراغهای وال واشر
- پنلهای سقفی
- ریسه شلنگی و نواری
مزیت لامپهای ال ای دی
1-طول عمر بالا:
اولین و مهمترین مزیت چراغهای LED، طول عمر بالا است. این لامپها در بدترین حالت 10.000 ساعت عمر میکنند. به طور کلی این لامپها معمولاً نمیسوزند، بلکه با گذشت زمان نورشان کم میشود. علت سوختگی لامپLED معمولاً خراب شدن یکی از تراشههای SMD لامپ است که در بعضی اوقات قابل تعمیر است.
2-بهره نوری:
نسبت شارنوری تولیدی توسط چراغ یا لامپ به مصرف الکتریکی آن بهره نوری میگویند که هرچقدر بیشتر باشد نشان دهنده کیفیت لامپ یا چراغ است. بهره نوری بالای لامپهای LED یکی دیگر از مزایای مطلوب این لامپها می باشد. به دلیل بالا بودن بهره نوری، تلفات در این نوع تکنولوژی بسیار پایین است.
3-بازده نوری (lum/watt) خوب:
لامپ LED بیشتر توان خود را به نور تبدیل میکنند. به عبارتی 90 درصد انرژی دریافتی آنها به نور تبدیل میشود. این روند در لامپهای قدیمی کاملاً برعکس بود و 90 درصد انرژی به صورت گرما به هدر میرفت. بازده نوری بالای لامپهای LED موجب کاهش چشمگیر مصرف برق و هزینه پرداختی در بلند مدت میشود.
4-عدم تاثیر ON/OFF در عملکرد:
طول عمر چراغهای LED تابع تعداد روشن و خاموش شدن نیست. به عبارتی این چراغها را میتوان میلیونها بار خاموش روشن کرد. در اصل طول عمر LEDها تنها به مدت زمان روشن ماندن بستگی دارد.
5-کاهش نور:
یک LED با کیفیت در طول مدت استفاده، نور آن ثابت باقی میماند. در صورت به پایان رسیدن عمر این لامپها نور آنها کم میشود.
معایب لامپهای ال ای دی
1-نور آبی
نگرانی درباره چراغهای LED با رنگ نور سفید سرد وجود دارد که طیف نوری آنها در حدی است که به چشم آسیب وارد میکند. از لامپهای LED توصیه میشود به مدت طولانی استفاده نشود. بهترین مکان نصب لامپ LED با رنگ نور سفید و مهتابی، اتاق کار، پذیرایی، حمام و دستشویی و آشپزخانه است.
2-وابستگی به دمای محیط
عملکرد LED تا حد زیادی به دمای محیط بستگی دارد. چرا که در دمای بالای محیط موجب میشود دمای بدنه LED گرم شود و در نهایت باعث خرابی آن میشود.
3-قیمت اولیه گران
با توجه به گران بودن این لامپها باعث شده که خیلی از افراد از خرید آن صرف نظر کنند. اما با توجه به کاهش 90 درصدی مصرف برق و کم کردن هزینهها در بلند مدت سبب میشود که بالا بودن قیمت آنها به صرفه باشد.
چرا طول عمر لامپ ال ای دی بالاست؟
روند کار در لامپهای رشتهای یا کم مصرف بر مبنای بالا بردن حرارت لامپها میباشد. اما در لامپ LED استهلاک قطعات لامپ LED بسیار کم است و به همین علت طول عمر بالایی دارند.
تفاوت لامپ ال ای دی و لامپ کم مصرف
مصرف برق چراغهای LED در مقایسه با لامپ کم مصرف کمتر است. از نظر طول عمر چراغ ال ای دی بسیار بهتر از لامپهای کم مصرف عمل میکند. لامپ ال ای دی حدود 50000 ساعت و لامپ کم مصرف (CFL) تنها 8000 ساعت عمر میکنند. لامپهای کم مصرف (CFL) به دلیل ضریب توان کم آنها توان راکتیو بالایی دارند.
علت خرابی لامپ ال ای دی
خاموش یا کم نور شدن چراغهای LED دلایل مختلفی میتواند داشته باشد. از دلایل آن میتواند مربوط به سوختن دیودهای نوری، وجود مشکل در ماژول ال ای دی یا سوختن یکی از قطعات مثل IC، خازن، مقاومت و... اشاره کرد. در صورتی که با هر یک از مشکلات ذکر شده مواجه شدید جای نگرانی ندارد. چرا که یکی از مزیتهای لامپهای LED، قابل تعمیر بودن آنها است. بدین معنا که قطعه معیوب تعمیر و یا تعویض میشود و لامپ به حالت اولیه خود باز میگردد. هزینه تعمیر یا تعویض آن به مراتب پایینتر از هزینه خرید دوباره لامپ میباشد.
سخن پایانی
همان طور که در بالا اشاره کردیم رشد و توسعه لامپهای LED به حدی سریع و چشمگیر بوده که حتی قیمت بالای این چراغها نمیتواند مانع از استفاده این لامپها در پروژههای روشنایی شود. یکی از اهداف مهم در ساخت LED، کاهش صدمات به محیط زیست است. لامپهای LED هیچگونه ماده سمی در ساختار خود ندارند اگر هم به طور کامل از کار بیفتند ضرری برای محیط زیست نخواهند داشت.